امروزه علائم تجاری از مهمترین اجزای هر کسب و کاری به شمار میروند. چرا که وجود داشتن آنها میتواند سبب حفظ حقوق انحصاری کالا یا خدمات شود. بنابراین بررسی مجازات نقض حقوق علامت تجاری به عنوان یکی از رایجترین مشکلات در هر کسب و کاری بسیار مهم به نظر می رسد. در این مقاله قصد داریم شما را با این مشکل و راههای رفع آن آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
علامت تجاری چیست؟
پیش از آن که با نقض علامت تجاری آشنا شوید، لازم است که بدانید علامت تجاری چیست. علامت تجاری همان برند یا ترید مارک میباشد. علامت تجاری یک ویژگی است که برای خدمات یا کالاهای یک شخصیت حقیقی یا حقوقی طراحی شده است. داشتن این علامت آنجایی اهمیت پیدا میکند که حقوق شما نقض شوند. این علامتها با حفظ کردن حقوق کالاها و خدمات شما به صورت انحصاری خدمت بزرگی به شما میکنند. یک علامت تجاری در واقع هویت محصولات شما را برای مصرف کنندگان مشخص میکند؛ بنابراین میتوان برندینگ و علائم تجاری را یک سکوی پرتاب برای هر کسب و کار تازهای در نظر گرفت.
نقض علامت تجاری چیست؟
حالا که به صورت خلاصه با علامت تجاری آشنا شدید، زمان آن رسیده است که با نقض علامت تجاری نیز آشنا شوید. همانطور که گفته شد، یک علامت تجاری حقوق یک خدمت یا محصول را به صورت انحصاری در اختیار شما قرار میدهد. اگر یک فرد حقیقی یا حقوقی بدون اجازه شما از این محصولات استفاده کند، نقض علامت تجاری رخ داده است. بنابراین میتوان گفت که نقض برند به معنای استفاده از علامت تجاری یکسان بدون اجازه صاحب آن است.
البته این را در نظر داشته باشید که این استفاده تنها در صورتی غیر قانونی محسوب میشود که برند شما به صورت رسمی ثبت شده باشد. بنابراین مهمترین کاری که شما باید پیش از ادعای نقض علامت تجاری انجام داده باشید، ثبت رسمی برند میباشد. اگر علامت تجاری شما ثبت شده باشد، مورد حمایت تمام وکمال قانون خواهید بود. بنابراین اگر حقوق شما ضایع شود، میتوانید از طریق مجاری قانونی پیگیر حقوق خود باشید.
حقوق علامت تجاری کدامند؟
همانطور که قبلتر نیز به آن اشاره شد، با ثبت شدن علامت تجاری، حقوق انحصاری آن به مالک علامت میرسد. اما آیا میدانید این حقوق چه هستند؟ در ادامه این بخش با انواع این حقوق به صورت مفصل آشنا خواهیم شد.
نیاز به کسب اجازه از مالک برای استفاده از علامت تجاری
در صورتی که یک فرد قصد استفاده از علامت تجاری شما را داشته باشد، باید رضایت شما را کسب کند. این رضایت طی یک قرارداد یا متن مکتوب در دفتر اسناد رسمی مشخص میشود. در غیر این صورت نقض علامت تجاری رخ میدهد. بنابراین هیچ وقت به رضایت زبانی بسنده نکنید و کسب و کار خود را از دوست و آشنا جدا بدانید. بهتر است همیشه پیگیر قراردادهای کتبی باشید تا کمترین احتمال ضرر را داشته باشید.
امکان شکایت و پیگیری از افراد سوءاستفادهگر
در صورتی که نقض علامت تجاری رخ دهد، مالک برند میتواند از شما شکایت حقوقی یا کیفری کند. در صورتی که برند مورد استفاده از قبل ثبت شده باشد، احتمال شکست خوردن مالک در دادگاه نزدیک به صفر است. تنها در صورتی ممکن است شاکی در دادگاه شکست بخورد که متشاکی بتواند کسب اجازه از مالک را اثبات کند. بنابراین استفاده از خدمات یک وکیل خبره در این شرایط میتواند احتمال پیروزی هر یک از طرفین را بیشتر کند.
داشتن اعتبار بلند مدت
زمانی که یک علامت تجاری ثبت میشود، تا 10 سال بعد اعتبار خواهد داشت. بنابراین لازم نیست که برای نقض علامت تجاری همواره نگران تاریخ انقضای ثبت علامت خود باشید. شما میتوانید پس از پایان یافتن تاریخ اعتبار با مراجعه به اداره ثبت مالکیت معنوی، به تمدید قرارداد ثبت بپردازید. بهتر است که این کار در نزدیکترین زمان ممکن به تاریخ انقضا انجام شود تا احتمال سوء استفاده توسط سایر افراد کاهش یابد.
به هنگام ثبت علامت تجاری چه اتفاقاتی ممکن است رخ دهد؟
یکی از کارهایی که باید برای رسمی شدن برند خود انجام دهید، ثبت آن است. ثبت برند مراحل مختلفی دارد. پس از طی شدن این مراحل، یکی از سه اتفاق زیر رخ خواهد داد:
- تایید شدن پرونده: زمانی که پرونده شما تایید شود، تمامی مراحل ثبت برند به خوبی پیش رفتهاند و مدارک شما کامل بوده است. به همین دلیل علامت تجاری شما به صورت رسمی ثبت میگردد. پس از ثبت، در صورت بروز نقض علامت تجاری مورد حمایت قانون خواهید بود.
- رد شدن پرونده: این اتفاق معمولا زمانی رخ میدهد که برند شما از نظر قانونی دچار مشکلات اساسی باشد. در این شرایط درخواست ثبت شما رد میشود. بنابراین باید مجددا و پس از ایجاد تغییرات لازم، برند جدیدی را برای خود انتخاب و ثبت نمایید.
- اخطار نقص علامت تجاری: در صورتی که کارشناسان اداره مالکیت معنوی بتوانند نقصی در برند شما پیدا کنند، این اخطار برای شما صادر میشود. مطابق با این اخطار، فرد متقاضی با توجه به محل اقامت خود باید در بازه زمانی مشخص شده برای رفع این نواقص اقدام نماید. این مهلت برای افراد مقیم ایران 2 ماه میباشد. در صورتی که فرد متقاضی در این مدت اقدامی جهت رفع نقص انجام ندهد، مجددا تا 4 ماه به وی فرصت داده میشود. در صورتی که طی این 4 ماه هم اقدامی صورت نپذیرد، پرونده رد خواهد شد. این مهلت برای افراد مقیم خارج از کشور 6 ماه است که تا 12 ماه نیز افزایش خواهد یافت.
نقض حقوق علامت تجاری در چه جایی میتواند رخ دهد؟
استفاده از برندها بدون اجازه مالک آنها نقض حقوق علامت تجاری است. در گذشته نقض علامت تجاری تنها در فضای حقیقی رخ میداد. نمونههایی از نقض شدن این حقوق را میتوان در بیلبوردها، اسناد و اوراق، تابلو شرکتها و محصولات تقلبی مشاهده کرد. امروزه فضای مجازی یکی از مهمترین راههای گسترش کسب و کارها به حساب میآید. با راحتتر شدن خرید اینترنتی، امروزه بسیاری از محصولات به صورت آنلاین داد و ستد میشوند.
به همین علت نقض علامت تجاری در فضای مجازی یک معضل بزرگ در جامعه به حساب میآید. برای مثال برخی از افراد سودجو در اپلیکیشنهایی مانند اینستاگرام، صفحههای فیک میسازند و اقدام به کلاهبرداری میکنند. از نظر حقوقی، هیچ تفاوتی میان نقض برند در فضای حقیقی و مجازی وجود ندارد. بنابراین فرد سوءاستفادهگر نمیتواند از دست قانون فرار کند.
برای پیشگیری از نقض علامت تجاری چه اقداماتی را میتوان صورت داد؟
در صورتی که میخواهید از نقض علامت تجاری خودتان توسط افراد سودجو جلوگیری کنید باید دو اقدام را صورت دهید. این دو اقدام عبارتند از:
- ثبت علامت تجاری
- نظارت بر علامت تجاری
ثبت علامت تجاری
همانطور که بارها گفته شد، اولین اقدامی که باید در رابطه با یک علامت تجاری انجام دهید ثبت آن است. برای این کار باید به اداره مالکیت معنوی مراجعه نمایید. پس از پایان یافتن پروسه ثبت، برند شما به صورت رسمی ثبت میگردد و از حمایت قانونی برخوردار خواهید بود. اگر کارهای ثبت خود را نکرده باشید، ممکن است افراد سودجو زودتر از شما برای ثبت برند اقدام کنند. در این صورت این افراد از حمایت قانونی برخوردار خواهند شد و حق شکایت از شما را خواهند داشت. در صورتی که علامت تجاری شما برای یک شرکت طراحی شده است، لازم است که پیش از ثبت علامت تجاری شرکت را نیز ثبت کرده باشید.
پیشنهاد ویژه: جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این موضوع؛ می توانید مقاله جامع وکیل ثبت برند را مطالعه بفرمایید.
نظارت بر علامت تجاری
در صورتی که میخواهید از نقض حقوق علامت تجاری جلوگیری کنید، باید یک تیم نظارت حرفهای داشته باشید. وظیفه این تیم شناسایی موارد استفاده از علامت تجاری بدون اجازه مالک آن است. امروزه و با گسترش فعالیت مردم در فضای مجازی، ساخت اکانتهای جعلی و سوء استفاده از نامهای تجاری به شدت افزایش یافته است. تیم نظارتی شما باید روی فعالیتهای مجازی هم نظارت داشته باشد. با این کار در صورت بروز تخلف، شما میتوانید به راحتی از فرد متخلف شکایت کنید. با توجه به اینکه برند شما ثبت شده است، مورد حمایت قانون خواهید بود. بنابراین نظارت بر فعالیتهای حقیقی و مجازی بخش اعظم پیشگیری از نقض برند را تشکیل میدهد.
دعاوی علامت تجاری
در صورتی که نقض حقوق علامت تجاری رخ دهد، مالک علامت میتواند از فرد خاطی شکایت کند که از جنبه کیفری؛ مجازات نقض حقوق علامت تجاری در انتظار نقض کننده حق خواهد بود. به طور کلی دو نوع دعوی حقوقی و کیفری در خصوص علائم تجاری وجود دارند. در ادامه به بررسی این دو نوع میپردازیم.
دعاوی حقوقی
در بیشتر مواردی که نقض علامت تجاری رخ داده باشد، دعوی از نوع حقوقی است. دعاوی حقوقی در اثر شکایاتی به وجود میآیند که مربوط به جرایم کیفری نیستند. برای آغاز فرایند دادرسی در این دعویها باید ابتدا دادخواست حقوقی را تنظیم کنید. یک وکیل خوب میتواند به شما در تنظیم این سند حقوقی کمک زیادی کند. به همین دلیل توصیه میشود که پیش از شکایت در دادگاههای کشور، به وکیل مراجعه نمایید.
در این دعاوی یک فرد یا گروه، حقوق مالک علامت تجاری را ضایع کرده است. به همین دلیل مالک علامت، از افراد سوء استفادهگر در دادگاه شکایت میکند. دلیل اصلی این شکایات معمولا استفاده از علامت تجاری بدون کسب اجازه از مالک است که این موضوع مجازات نقض علامت تجاری را در پی دارد.
پیشنهاد ویژه: جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این موضوع؛ می توانید مقاله جامع وکیل علامت تجاری را مطالعه بفرمایید.
دعاوی کیفری
دعاوی کیفری در اثر شکایاتی به وجود میآیند که مربوط به جرایم کیفری باشند. بر اساس قوانین هر کشور، انجام دادن یا انجام ندادن برخی از اعمال جرم محسوب میشود. برای این جرایم از قبل مجازات تعیین شده است. با اینکه بیشتر پروندههای مربوط به نقض حقوق علامت تجاری از نوع حقوقی هستند، اما وکلای برند به پروندههای کیفری نیز رسیدگی و مجازات نقض حقوق علامت تجاری را بررسی میکنند. برای آغاز روند رسیدگی به این دعویها باید یک شکوائیه را نگارش کنید و به دادگاه ارائه دهید. وکلا به علت تسلط بالایی که روی ادبیات حقوقی دارند، بهترین گزینه جهت نگارش شکوائیه هستند. در صورتی که میخواهید از این خدمت وکلای ما استفاده کنید با شماره 09122864898 تماس بگیرید.
اگر یک فرد یک علامت تجاری را در اداره مالکیت معنوی ثبت کرده باشد، حق استفاده انحصاری از آن را دارد. در صورتی که فردی با استفاده از این علائم مرتکب جرمی شود، یک پرونده کیفری علیه وی باز میشود. در صورتی که جرم در دادگاه اثبات شود، فرد گناهکار مطابق با قوانین کشور مجازات خواهد شد.
مجازات نقض علامت تجاری چیست؟
در بیشتر کشورهای جهان قوانینی برای حمایت از مالکیت معنوی تالیف شده است. کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست و مجازاتهایی را برای مجرمین در این حوزه وضع کرده است. در صورتی که پس از نقض حقوق علامت تجاری دادگاه به سود مالک علامت رای دهد، فرد خطاکار مجازات خواهد شد. این مجازات در ماده 61 قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری به شرح زیر آمده است.
«اگر فردی به صورت عمدی مرتکب عملی شود که مطابق با ماده های 15، 28 و 40 به عنوان نقض حقوق شناخته شود، مجرم محسوب میشود. فرد مجرم باید خسارت وارد شده به مالک علامت تجاری را جبران کند. علاوه بر این، جزای نقدی بین 10 تا 50 میلیون ریال یا حبس تعزیری از 91 روز تا 6 ماه به عنوان مجازات فرد مجرم در نظر گرفته شده است. قاضی پرونده میتواند هر دو این مجازاتها را نیز برای فرد مجرم در نظر بگیرد.»
هدف از مجازات نقض علامت تجاری چیست؟
مهمترین دلیل وجود داشتن مجازات برای نقض علامت تجاری، حمایت از حقوق مالکیت معنوی است. در صورتی که این مجازاتها وجود نداشته باشند، ممکن است فرد خطاکار دوباره به سراغ این کار برود. در نتیجه تصویب این قانون به کاهش میانگین نرخ نقض حقوق علامت تجاری کمک شایانی کرده است.
کلام آخر
امروزه نقض علامت تجاری یکی از رایجترین دلایل تشکیل پرونده در هر کسب و کاری است. بهترین کار در هنگام بروز این اتفاق، مراجعه به یک وکیل با تجربه است. دلیل آن هم توانایی بالای وکلا در حل مسائل حقوقی میباشد. وکلای مجموعه حقوقی کوشانفر بهترین گزینه برای رسیدگی به دعاوی حقوقی یا کیفری شما هستند. ضمانت ما، کیفیت کار وکلای مجموعه ما است. جهت کسب اطلاعات بیشتر میتوانید با شماره تلفن 09122864898 ارتباط برقرار کنید.
بدون دیدگاه